Het bolletje op een muts: hoe heet dat en waar is het voor?
Je kent ze wel, die vrolijke wintermutsen met boven op een zacht bolletje. Je ziet het veel bij kindermutsen maar ook bij mutsen voor volwassenen. De een vindt het geweldig en de ander moet er niets van hebben. Weet jij hoe het bolletje op de muts heet, en waar het voor dient? Nee? Hieronder vind je het antwoord.
De pompom (of pomp pom)
Dat heerlijk zachte bolletje op een muts noem je een pompom. Soms ook wel als ‘pom pom’ geschreven. Een pompom is een bolvormig versiersel. Vaak is het van wol, dons, zijde of een andere stof.
Je komt de pompom niet alleen op mutsen tegen maar ook op pantoffels, schoenen en kledingstukken. Daarnaast dient het als versiersel op tassen en jassen. Er wordt ook veel mee geknutseld, bijvoorbeeld om pompom-dieren mee te maken.
De functie van dat bolletje op een muts
Het ziet er leuk uit: de pompom boven op een muts. Maar wist je dat het ook een functie heeft? Het bracht vroeger bescherming aan zeemanslieden.
Op zee was het koud maar vaak ook gevaarlijk. Een warme pet dragen was zeker aan te raden. Toen de zee erg ruig werd, konden matrozen hun hoofd stoten. Een pompom zorgde voor extra bescherming. Als je dan toch je hoofd stootte dan ging het er niet zo hard aan toe. De pompom ving de eerste klap op.
Aaien brengt geluk
Een ander verhaal gaat over het stiekem aaien van een matroos. Wanneer je hem over de pompom aaide, merkte de matroos hier niets van. Aan de andere kant bracht het aaien van het hoofd van een matroos geluk.
Merkte de matroos toch dat je aan hem zat? Dan moest je de matroos kussen. Leuk om ook in je eigen leven te gebruiken. Zit iemand aan je pompommetje te friemelen, geef hem/haar dan een lekkere kus. Natuurlijk alleen wanneer je zeker weet dat de ander dit waardeert.
Geschiedenis van de pompom en pluim op de muts
Vroeger zagen de pompommetjes er anders uit. Het was een soort pluim op de muts in de vorm van een rond kussentje. Matrozen droegen geen muts zoals we die nu kennen, maar matrozenpetjes. Onderdeks was het plafond niet zo hoog dus stoten gebeurde snel. Al helemaal toen het schip door de ruige zee heen en weer bewoog.
Daarom werden er ronde kussentjes boven op de matrozenpetten genaaid. In sommige gevallen had dit kussentje een rode kleur. Mocht de matroos alsnog zijn hoofd hard stoten waardoor hij ging bloeden, dan kreeg het kussentje geen vreemde kleur. Rood is en blijft rood, of dat nu een rode stof of rood bloed is.
Later werd het idee van de kussentjes op de petten overgenomen als modeverschijnsel. De eerste wintermutsen met pompom werden op de markt gebracht.
In het begin waren deze mutsen vooral bij kinderen heel populair. Met name in de jaren 70 en 80 had vrijwel elk kind een muts met een bolletje. Later werd dit mode-item ook door volwassenen overgenomen. De pompommetjes kwamen uiteindelijk ook op schoenen, tassen en kleding terecht.
Pompommetje maken voor op een muts
Misschien heb je een leuke muts maar zit hier geen pompommetje op. Gelukkig is het makkelijk om zoiets zelf te maken. Wat je nodig hebt is karton of twee bierviltjes en wol in een kleur die je leuk vindt. Het liefst dezelfde kleur als jouw muts.
- Knip twee rondjes uit het karton en maak een gat in het midden. Of indien je bierviltjes gebruikt: maak hier een gat in. Maak het gat niet te klein maar ook niet te groot.
- Leg de twee rondjes op elkaar.
- Neem gekleurde wol en begin het om het gat te draaien. Waardoor de buitenkant van het rondje helemaal bedekt raakt met wol. Doe dit helemaal rondom.
- Knip via de buitenzijde van het rondje de wol los.
- Maak met een touwtje het midden van de wol vast.
- Klaar is je pompom! Naai hem op de muts.
Vind je het lastig om dit te maken, dan zijn de bolletjes ook te koop. Je vindt ze in hobbyzaken of hobby webshops, maar soms ook bij de stoffenkraam of stoffenwinkel.
